Cẩm nang tiền điện tử 2023: Những phát hiện dữ liệu thú vị và phân tích xu hướng sắp tới

Chương 1: Tổng quan về thị trường tiền điện tử

1.1 Vốn hóa toàn thị trường tiền điện tử đã thay đổi như thế nào?

Vốn hóa thị trường tiền điện tử toàn cầu đã tiếp tục xu hướng giảm trong tháng 12 và hiện đã ổn định ở mức khoảng 800 tỷ USD, giảm 63.5% so với đầu tháng 1/2022.

Sự thống trị thị trường của Bitcoin vẫn ở mức khoảng 40%, trong khi các altcoin giảm từ 25% xuống chỉ còn 15%. Sự sụt giảm này thường diễn ra khi thị trường trải qua giai đoạn suy thoái, nguồn tiền sẽ quay trở lại các tài sản có vốn hóa lớn và các stablecoin.

1.2 Phân tích độc quyền của CoinMarketCap (CMC)

*Sử dụng các mô hình và dữ liệu độc quyền của CMC để phân tích các thay đổi của ngành và hành vi trong thị trường bán lẻ

Là một trong những trang web hàng đầu về tiền điện tử, CoinMarketCap thu hút khoảng 400-700 triệu lượt truy cập mỗi tháng: do đó, họ có thể thu thập dữ liệu về những loại tài sản và lĩnh vực mà mọi người quan tâm, cũng như những lĩnh vực nào đang có mức tăng trưởng người dùng cao nhất và danh sách dự án mới. CoinMarketCap Research hiện lập mô hình dữ liệu này và tóm tắt các phát hiện để chia sẻ với bạn (dữ liệu tính đến ngày 22/12/2022):

* Vào tháng 12/2022, tổng vốn hóa thị trường tiền điện tử toàn cầu giảm 65.64 tỷ USD (-7.72%). Ngay cả trong môi trường đầy thách thức này, Gambling (+221.12%), Move-to-Earn (+58.42%) và DeFi 2.0 (+55.92%) là top ba lĩnh vực có vốn hóa thị trường ngày càng tăng. Trong khi đó, các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong tháng 12 là AI & Big Data (-20.96%), Asset Management (-17.13%) và Masternodes (-15.22%), tất cả đều có vốn hóa thị trường giảm đáng kể so với tổng thị trường.

* Khi nói đến danh sách mới, có hơn 34 lĩnh vực ghi nhận dòng vốn mới ngày càng tăng được thêm vào danh mục. Có khả năng đây là dấu hiệu về việc có nhiều dự án đang được xây dựng và tạo ra trong các lĩnh vực này. Trong số này, Hệ Sinh Thái BNB Chain, Memes, Doggone Doggerel, Hệ sinh Thái Polkadot and DeFi có số lượng vốn mới đổ vào nhiều nhất trong tháng 12.

1.3 Người dùng tích cực tương tác với lĩnh vực nào?

Số lượng tương tác của Cộng đồng CoinMarketCap (được xét trên sự kết hợp giữa lượt like, bài đăng và nhận xét trong từng lĩnh vực trên CMC) có thể được xem là đại diện sở thích của giới đầu tư nhỏ lẻ.

Dữ liệu sau đây cho thấy top 15 chủ đề có lượng quan tâm nhiều nhất vào tháng 12/2022: Smart Contract thống trị bảng xếp hạng, một phần được thúc đẩy bởi một vài điểm thảo luận xung quanh Ethereum Merge, Solana bởi tác động từ FTX, mức độ phổ biến ngày càng tăng của các L1 thay thế mới như Aptos và sự phát triển mạnh mẽ của Polygon, v.v. trong vài tháng qua.

Chương 2: Sự kiện quan trọng của Bitcoin và Ethereum

Chương 3: Tìm hiểu về tiền điện tử thông qua CMC

Xem xét các danh mục được xem nhiều nhất trên CoinMarketCap để hiểu rõ hơn về lĩnh vực hoặc câu chuyện mà người dùng bán lẻ quan tâm, chúng ta có thể thấy rằng:

Năm bắt đầu với sự quan tâm mạnh mẽ của cộng đồng đến Doggone Doggerel (nhóm token meme về lòa chó) với Shiba Inu , Dogecoin và Baby Doge Coin dẫn đầu lĩnh vực này. Shiba Inu đã công bố ra mắt metaverse vào tháng 2, trong khi người ủng hộ Dogecoin – Elon Musk đã thâu tóm Twitter vào tháng 10. Các dòng tweet của Musk được cho là đã giúp Dogecoin và các đồng meme doge khác tăng giá đáng kể.

Từ tháng 4 đến tháng 5, xu hướng move-to-earn (M2E) do StepN tiên phong được cộng đồng đặc biệt quan tâm với token chính là GMT. Để kiếm tiền, user mua giày thể thao NFT trên nền tảng StepN và kiếm phần thưởng dựa trên số bước đã đi. Kể từ khi ra mắt vào tháng 3, giá GMT đã tăng gấp 25 lần chỉ trong hơn một tháng trước khi ghi nhận mức giảm mạnh không kém. Tuy nhiên, điều này đã thúc đẩy phong trào X-to-earn với hàng trăm dự án mọc lên.

Từ tháng 5 trở đi, lĩnh vực DeFi trở nên nổi bật, dẫn đầu là Terra Classic (trước đây là Terra). Như đã từng đề cập trong các bài báo, sự sụp đổ của Terra đã chứng kiến ​​sự quan tâm đặc biệt cao của người dùng đối với việc theo dõi giá của Terra và UST. Hơn nữa, trong thời kỳ biến động cao, các sàn giao dịch tập trung phải tạm dừng giao dịch, trong khi các giao thức DeFi tiếp tục hoạt động bình thường.

Một lĩnh vực được quan tâm khác kể từ tháng 6 là Smart Contracts, đặc biệt là khi Ethereum trải qua đợt nâng cấp quan trọng nhất trong lịch sử – Merge – vào tháng 9/2022.

Cuối cùng, trong lĩnh vực Đồ sưu tầm & NFT, một token khác ghi nhận đà tăng mạnh là Smooth Love Potion (SLP) – token tiện ích của Axie Infinity, sự án tiên phong play-to-earn (P2E). Mặc dù số người chơi hàng tháng đã giảm hơn 80% kể từ khi đạt 2.78 triệu user vào tháng 1/2022, nhưng dường như vẫn có sự quan tâm đáng kể đến SLP. Trong báo cáo ngành Blockchain Gaming năm 2022, CMC lập luận rằng mô hình P2E vốn đã có thiếu sót và ngành đang hướng tới các mô hình khác như free-to-own (F2O).

Nhìn vào những gì người dùng CMC đang để mắt đến nhiều nhất trong đợt giảm giá năm 2022, chúng ta có thể thấy tiền điện tử có giá trị nhất thế giới — Bitcoin, đang dẫn đầu một cách đáng ngạc nhiên, với Ethereum sắp xếp thứ hai.

Trong mùa đông tiền điện tử, mức giảm của BTC (-64%) tương đối ít nghiêm trọng hơn so với các altcoin khác như Solana (-90%), Cardano (-80%), Shiba Inu (75%). Tuy nhiên, ,ức giảm của Ethereum (-67%) và Polygon (-68%) lại khá đáng kể so vs BTC, trong khi mức giảm khá khiêm tốn của BNB (-52%) đã thực sự gây ngạc nhiên cho nhiều người.

Người dùng bán lẻ có khả năng sẽ theo dõi các chuyển động của Bitcoin để dự đoán các dấu hiệu phục hồi của thị trường. Hơn nữa, dữ liệu từ Glassnode cho thấy các địa chỉ BTC có số dư nhỏ đang tích lũy Bitcoin dù giá đã giảm trong suốt cả năm.

Lĩnh vực nào ghi nhận mức độ tương tác cao nhất?

Nhìn vào mức độ tương tác của Cộng đồng CMC (gồm sự kết hợp của lượt like, bài đăng và bình luận), chúng ta có thể thấy DeFi là lĩnh vực được quan tâm hàng đầu, đồng thời là lĩnh vực được xem nhiều nhất trên CMC.

Điều này có thể là do sự sụp đổ của FTX – từng là năm sàn CEX hàng đầu — thúc đẩy nhận thức rộng rãi về quyền tự giám sát và giá trị của các sản phẩm tài chính phi tập trung (DEX). Nền tảng Uniswap đã vượt qua khối lượng giao dịch hàng ngày của hầu hết các CEX (ngoại trừ Binance) trong tháng 11 và doanh số bán hàng kỷ lục của ví cứng Ledger sau vụ FTX là một vài ví dụ về xu hướng mới trong năm 2023.

Ở vị trí thứ hai, các token trong lĩnh vực NFT vẫn đang thu hút sự quan tâm đáng kể của người dùng cá nhân, mặc dù khối lượng bán NFT đã giảm hơn 85% kể từ đầu năm 2022. Trong nửa cuối năm 2022, doanh số NFT và số người mua duy nhất đã giảm sâu, điều này cho thấy những nhà đầu cơ trong đợt tăng giá của NFT đã rời đi — trong khi chỉ còn lại những người dùng cốt lõi và những người đam mê.

Nằm trong top ba là lĩnh vực smart contracts. Các token đáng chú ý như Ethereum (với Merge vào tháng 9) và BNB (với hệ sinh thái đang phát triển và lượng user hoạt động mạnh mẽ) có thể đã góp phần thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư cá nhân.

Những loại tiền điện tử hàng đầu nào CMC để mắt đến trong năm qua?

Trong một năm tràn ngập các vụ hack, phá sản và lừa đảo, Bitcoin vẫn kiên định với đặc tính của nó – một loại tiền kỹ thuật số ngang hàng (P2P), phi tập trung. Mặc dù một số người có thể chỉ trích sự thiếu tiến bộ kỹ thuật — bản cập nhật lớn cuối cùng của Bitcoin là Taproot vào tháng 6/2021, nhưng tính đơn giản và tính bất biến trong mã của tài sản là một phần lý do khiến Bitcoin có vốn hóa thị trường lớn nhất.

Đứng ở vị trí thứ hai với một nửa số lượt xem so với Bitcoin, Terra Classic (trước đây là Terra) đã chứng kiến ​​​​sự sụp đổ của một hệ sinh thái ước tính trị giá 60 tỷ USD vào tháng 5. Đây được cho là một trong những sự kiện đáng chú ý nhất trong năm. Sau đó, hiệu ứng domino đã lan ra toàn ngành, dẫn đến hàng loạt công ty sử dụng quá nhiều đòn bẩy bị thanh lý và điều này thậm chí có khả năng góp phần vào sự sụp đổ của FTX.

Cuối cùng, ở vị trí thứ ba, việc chuyển đổi thành công Merge của Ethereum là một trong những điểm nổi bật trong một năm đầy sóng gió. Những tháng trước khi diễn ra Merge, sự quan tâm của các nhà đầu tư đã buộc chặt vào ETH, giá trị ETH đã tăng gần 90% từ mức thấp nhất trong tháng 6 để đạt 2,000 USD.

Các sàn giao dịch phổ biến

Sàn giao dịch tiền điện tử được đón nhận nhiều nhất — Binance, đã xử lý 22 nghìn tỷ USD khối lượng giao dịch trong năm nay và là sàn giao dịch có lượt xem nhiều nhất.

Đứng thứ hai là sàn giao dịch phi tập trung PancakeSwap, với khối lượng giao dịch tích lũy là 136 tỷ USD trong năm nay. Ban đầu, chúng được ra mắt trên BNB chain, sau đó PancakeSwap đã thêm hỗ trợ cho Ethereum và Aptos trong năm nay, đồng thời phát hành các tính năng như perpetual trading và NFT.

Đáng chú ý, việc đưa FTX vào danh sách này là kết quả của sự sụp đổ ngoạn mục của sàn giao dịch. Sau FTX, lời kêu gọi của ngành về tính minh bạch cao hơn đã dẫn đến việc các sàn giao dịch phát hành proof-of-reserves (PoR), có sẵn trên CoinMarketCap; 7 trong số 8 sàn giao dịch (không bao gồm FTX và PancakeSwap) đã công khai dữ liệu PoR của họ.

Chương 4: Những điểm cần chú ý trong thị trường tiền điện tử 2023

Self-Custody

Với tình trạng thị trường đang phục hồi sau cú sốc của sự sụp đổ stablecoin Luna, một số công ty VC lớn và thủ tục phá sản cùng các tội danh cáo buộc tại FTX — một trong những chủ đề quan trọng nhất cho năm 2023 là self-custody (tự lưu ký). Khi cả những người giao dịch tiền điện tử có kinh nghiệm và những người mới tham gia đều phải gánh chịu những rủi ro từ các công ty từng được đánh giá là “quá lớn để thất bại”, điều mà cộng đồng quan tâm lúc này là những kiến ​​thức và tài nguyên xung quanh việc lưu ký, tự lưu ký, khóa cá nhân và những thứ tương tự.

Ngược lại, các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung sẽ cần phải minh bạch hơn để duy trì tính cạnh tranh với các giải pháp tự giám sát, cụ thể là bằng cách phát triển các phương thức đáng tin cậy để hiển thị cả bằng chứng dự trữ (proof-of-reserves) và bằng chứng về trách nhiệm pháp lý (proof-of-liabilities).

Sự quan tâm đặc biệt từ các cơ quan pháp lý

Và – dù may mắn hay không may – năm 2023 sẽ là một năm mà cơ quan quản lý giám sát thị trường chặt chẽ hơn. Khi vụ phá sản của FTX và các phiên tòa xét xử đang diễn ra tại Mỹ, các cơ quan quản lý sẽ lưu ý đến bất kỳ tiền lệ pháp lý nào sẽ được thiết lập bởi bất kỳ phán quyết nào. Trong năm 2022, chính chủ tịch SEC Gary Gensler đã luôn mong muốn có những quy định rõ ràng hơn — và có lẽ 2023 sẽ là năm mà cả SEC và CFTC của Mỹ đưa ra hướng dẫn rõ ràng hơn về tiền điện tử, cho phép các công ty đăng ký và hoạt động trong nước.

Một năm nữa đã trôi qua mà không có bất kỳ ETF Bitcoin giao ngay nào được phê duyệt. Với thời hạn phê duyệt của ARK 21 Shares ETF bị lùi lại đến ngày 15/1/2023, có khả năng (dù là nhỏ) rằng năm 2023 sẽ có một Bitcoin ETF được phê duyệt.

Mùa hè DeFi 2.0?

Chúng tôi cũng thấy các DEX đóng một vai trò quan trọng trong năm 2023. GMX, một DEX tập trung vào hợp đồng vĩnh viễn, đã lần đầu tiên vượt qua Uniswap về phí hàng ngày vào tháng 11/2022. DEX (được xây dựng trên Avalanche và Arbitrum) đã chứng kiến ​​mức độ phổ biến tăng lên sau sự sụp đổ của FTX. Một DEX khác – STFX đã trở nên phổ biến vào mùa thu 2022 và ra mắt một mô hình kinh tế mới: giao dịch xã hội trong DeFi, tập trung vào quản lý tài sản ngắn hạn.

Với những đổi mới và mức phí thấp như những gì DEX GMX và STFX có thể cung cấp, chúng tôi kỳ vọng sẽ có nhiều điểm sáng hơn trong năm 2023, khi các nhà giao dịch rời xa các sàn CEX, truyền thống và khám phá các giải pháp DeFi tự quản lý. Có lẽ mùa hè năm 2023 sẽ chứng kiến một DeFi Summer 2.0.

Những gì đang được xây dựng?

Nếu thị trường gấu (giảm giá) tiếp tục diễn ra, những đồng tiền không có giá trị nội tại như memecoin sẽ mất đi mức độ phổ biến của chúng và lĩnh vực này sẽ thu hẹp lại khi việc tạo/đầu tư vào memecoin trở nên không sinh lời. Đồng thời, với sự sụp đổ của stablecoin UST, năm 2023 có thể ít tập trung hơn vào việc xây dựng các dự án stablecoin nói chung.

Thay vào đó, các lĩnh vực có nhiều khả năng tăng trưởng hơn sẽ là GameFi, quản lý tài sản phi tập trung (như STFX đã thảo luận ở trên) và SocialFi.

Nhóm niêm yết của CMC kỳ vọng sẽ chứng kiến ​​​​sự tăng trưởng trong các hệ sinh thái L1 vào năm nay, cụ thể là Arbitrum, Linera, Aptos và Sui Network (dự kiến ​​ra mắt vào nửa đầu năm 2023).

Lạm phát đạt đỉnh vào năm 2022, vì vậy kinh tế vĩ mô năm 2023 sẽ được cải thiện khi lạm phát bắt đầu giảm. Sự kết hợp của các yếu tố này có khả năng thúc đẩy một đợt phục hồi đối với Bitcoin.

Chương 5: Vòng quanh thế giới cùng CMC

Ngay cả trong thị trường giảm hiện tại, các nội dung liên quan đến token meme như Shiba Inu và Baby Doge Coin vẫn được xem khá thường xuyên ở hầu hết các khu vực trên toàn cầu.

Đồng thời, Terra Classic vẫn là tài sản thường được xem trên toàn cầu đối với người dùng CoinMarketCap, mặc dù chúng sẽ không bao giờ lấy lại được peg.

Solana, một hệ sinh thái tiền điện tử nhằm mục đích cung cấp nhiều chức năng giống (và hơn thế nữa) như Ethereum, là loại tài sản nằm trong top tìm kiếm ở Châu Âu, Châu Á và Châu Phi — người dùng Bắc Mỹ và Nam Mỹ ít quan tâm đến SOL. Cuối năm nay, Solana Breakpoint, hội nghị hàng đầu của hệ sinh thái, diễn ra ở Bồ Đào Nha, có thể giải thích cho sự quan tâm ngày càng tăng tại châu Âu.

Thật thú vị, có ít sự quan tâm đến việc xem các thông tin liên quan đến XRP ở Nam Mỹ hơn so với dự kiến, vì Ripple (công ty được liên kết với token XRP) tập trung vào việc sử dụng tiền điện tử để chuyển tiền tại Nam Mỹ thông qua quan hệ đối tác với MoneyGram.

Các quốc gia được người dùng xem nhiều nhất trên CoinMarketCap

Mặc dù CoinMarketCap là một công ty toàn cầu, nhưng phần lớn khách truy cập lại đến từ Mỹ, Việt Nam đứng ở vị trí thứ hai (dù có quy mô dân số bằng ⅓ Mỹ). Thứ hạng cao này của Việt Nam có thể liên quan đến mức độ cực kỳ phổ biến của GameFi, user Việt Nam vẫn kiểm tra giá token GameFi ngay cả khi ngành này đã bị ảnh hưởng khá nặng nề (cả ở về giá cả và số lượt chơi game P2E).

Ở vị trí thứ ba là Ấn Độ, một quốc gia không mấy thân thiện với tiền điện tử. Tuy nhiên, chính số lượng tin tức tiêu cực đến từ chính phủ và ngân hàng trung ương có thể là nguyên nhân khiến người dân Ấn Độ ngày càng quan tâm đến việc kiểm tra giá tiền điện tử.

Liên bang Nga đứng ở vị trí thứ bảy, một quốc gia có dân số có mối quan hệ căng thẳng với tiền điện tử trong năm nay khi công dân của họ phải đối mặt với tác động của các biện pháp trừng phạt kinh tế, khiến người dân tiền điện tử là giải pháp thay thế khả thi duy nhất trong khi nhiều sàn giao dịch đồng loạt ngừng phục vụ khách hàng Nga. Ukraine cũng đã sử dụng tiền điện tử trong năm 2022 để kêu gọi quyên góp cho nỗ lực chống lại cuộc xâm lược của Nga, nhưng những user Ukraine sử dụng CMC chỉ đứng ở vị trí thứ 14 tính đến cuối năm 2022.

Anh em quan tâm có thể xem toàn bộ chuỗi series CMC Crypto Playbook TẠI ĐÂY.