Vitalik Buterin, đồng sáng lập Ethereum, cho rằng mạng lưới này vẫn chưa thực sự “không cần tin cậy”, lập luận rằng phi tập trung hóa không chỉ nằm ở mã nguồn mở hay các trình xác thực phân tán, mà còn ở việc có bao nhiêu người có thể hiểu cách hệ thống hoạt động.
Theo Buterin, khi chỉ một nhóm nhỏ các chuyên gia có thể tuân thủ đầy đủ quy trình, niềm tin sẽ âm thầm chuyển từ mã nguồn sang con người — làm suy yếu lời hứa cốt lõi của công nghệ blockchain.
An important and underrated form of trustlessness is increasing the number of people who can actually understand the whole protocol from top to bottom.
Ethereum needs to get better at this (by making the protocol simpler). https://t.co/Pa1PXRG8sA
— vitalik.eth (@VitalikButerin) December 17, 2025
*Trustless (Không cần tin cậy) trong công nghệ blockchain nghĩa là hệ thống cho phép các bên giao dịch mà không cần tin tưởng lẫn nhau hoặc một bên thứ ba (như ngân hàng), vì các quy tắc và sự đồng thuận được đảm bảo bởi mã nguồn, mật mã và các giao thức phi tập trung. Thay vì dựa vào uy tín của con người, niềm tin được đặt vào tính minh bạch của sổ cái công khai (blockchain) và logic không thể thay đổi của hợp đồng thông minh (smart contracts)*
Vì sao sự phức tạp đe dọa tính phi tập trung của Ethereum?
Buterin cảnh báo rằng sự phức tạp ngày càng tăng của Ethereum đang trở thành một rủi ro lớn. Với việc bổ sung thêm nhiều bản nâng cấp, lớp và sự trừu tượng theo thời gian, mạng lưới này trở nên khó hiểu đối với hầu hết người dùng và nhà phát triển.
Kết quả là, các bên tham gia buộc phải dựa vào một số lượng hạn chế các chuyên gia kỹ thuật cao, điều này làm tập trung niềm tin thay vì phân bổ nó một cách công bằng.
Buterin kêu gọi thiết kế giao thức đơn giản hơn
Việc giảm số lượng tính năng có thể cải thiện tính đáng tin cậy
Để cân bằng giữa sự đổi mới và tính rõ ràng, Buterin cho rằng Ethereum nên sẵn sàng từ bỏ một số tính năng nâng cao nếu điều đó giúp giao thức dễ hiểu và dễ xem xét hơn.
Ông nhấn mạnh rằng các hệ thống đơn giản hơn cho phép nhiều người tự mình xác minh cách thức hoạt động của Ethereum, từ đó củng cố niềm tin mà không cần dựa vào các nhân vật có thẩm quyền.
Sự phức tạp làm suy giảm niềm tin vào mã nguồn
Các dự án xây dựng trên nền tảng Ethereum cũng bày tỏ những lo ngại tương tự như của Buterin. Mạng lưới lớp 2 tập trung vào quyền riêng tư INTMAX cho biết rằng nếu chỉ một số ít người có thể giải thích hoặc kiểm toán một giao thức, thì tính không cần tin cậy sẽ bị phá vỡ.
Trong những trường hợp như vậy, sự phức tạp không làm mất đi lòng tin mà thay vào đó chuyển lòng tin đó sang các chuyên gia.
Lộ trình của Ethereum tập trung vào tính dễ sử dụng
Những thay đổi theo kế hoạch nhằm mục đích giảm bớt rào cản gia nhập thị trường
Lộ trình phát triển của Ethereum đã thừa nhận rằng mạng lưới này quá phức tạp đối với hầu hết người dùng. Các nâng cấp dự kiến bao gồm ví hợp đồng thông minh giúp đơn giản hóa phí gas và quản lý khóa, vận hành node dễ dàng hơn trên các thiết bị thông thường và các nỗ lực giáo dục rộng rãi hơn.
Dữ liệu trên chuỗi cũng cho thấy sự tự tin dài hạn ngày càng tăng, với lượng ETH được nắm giữ trên các sàn giao dịch giảm xuống còn 8,7% tổng nguồn cung, mức thấp nhất kể từ năm 2015.
Sự ủng hộ ngày càng tăng, cuộc tranh luận vẫn tiếp diễn
Hầu hết cộng đồng tiền điện tử đều ủng hộ lời kêu gọi đơn giản hóa của Buterin, đồng thời thừa nhận khó khăn trong việc giảm bớt sự phức tạp ở quy mô của Ethereum.
Một số người dùng cho rằng các công cụ AI có thể giúp nhiều người hiểu hơn về thiết kế của Ethereum, trong khi những người khác lập luận rằng sự phức tạp là không thể tránh khỏi đối với một blockchain toàn cầu. Buterin khẳng định rằng sự rõ ràng cần được ưu tiên khi tính phi tập trung bị đe dọa.
