Cảnh báo nguy cơ rửa tiền qua tiền ảo và tài sản mã hóa: Lỗ hổng pháp lý cần sớm khắc phục.
Bộ Tư pháp lo ngại rằng các đối tượng phạm tội có thể lợi dụng kẽ hở trong hệ thống pháp luật để thực hiện hành vi rửa tiền thông qua giao dịch tiền ảo và tài sản mã hóa.
Đây là một trong những vấn đề được đề cập trong báo cáo nghiên cứu do Bộ Tư pháp phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam thực hiện.
Thiếu khung pháp lý rõ ràng
Hiện nay, Việt Nam chưa có quy định cụ thể về tiền mã hóa như Bitcoin, Ethereum hay Binance Coin.
Vấn đề lớn nhất là chưa có sự thống nhất trong việc xác định liệu các tài sản này có được xem là tài sản hợp pháp theo quy định của Bộ luật Dân sự hay không. Điều này tạo ra khoảng trống pháp lý, có thể bị lợi dụng để thực hiện các giao dịch mờ ám nhằm rửa tiền.
Báo cáo của Bộ Tư pháp nhấn mạnh rằng Việt Nam đang nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để xây dựng cơ chế quản lý, giám sát tiền ảo, tài sản mã hóa.
Mục tiêu là xác định rõ khái niệm, phân loại tài sản và đánh giá các rủi ro tiềm ẩn để có biện pháp kiểm soát hiệu quả hơn.
Ngân hàng Nhà nước siết chặt kiểm soát
Trước tình hình này, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các tổ chức tín dụng và đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán tăng cường giám sát giao dịch tiền ảo.
Các ngân hàng không được cung cấp dịch vụ thanh toán, cấp tín dụng hoặc xử lý giao dịch liên quan đến tiền ảo.
Đồng thời, các giao dịch đáng ngờ phải được báo cáo kịp thời nhằm ngăn chặn nguy cơ rửa tiền.
Dù chưa có khung pháp lý hoàn chỉnh, thực tế cho thấy cơ quan chức năng đã xử lý một số vụ án liên quan đến tiền ảo.
Năm 2023, Tòa án Nhân dân TP.HCM từng xét xử một vụ cướp tài sản liên quan đến Bitcoin, với tổng giá trị lên đến 37 tỷ đồng.
Định hướng quản lý tài sản số
Gần đây, khái niệm về tiền ảo và tài sản mã hóa lần đầu tiên được đưa vào dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số do Bộ Thông tin và Truyền thông soạn thảo.
Dự luật định nghĩa tài sản số là những tài sản tồn tại dưới dạng dữ liệu số, có thể giao dịch hoặc chuyển giao trên môi trường điện tử.
Tài sản ảo là một dạng tài sản số, có thể được sử dụng cho mục đích thanh toán hoặc đầu tư, nhưng không bao gồm chứng khoán hay tiền pháp định.
Ủy ban Khoa học Công nghệ của Quốc hội đánh giá đây là vấn đề mới, phức tạp và cần một lộ trình dài hơi để xây dựng khung pháp lý phù hợp.
Sau khi luật được ban hành, Chính phủ sẽ điều chỉnh các quy định liên quan trong Bộ luật Dân sự, Luật Giao dịch điện tử và Luật Chứng khoán để đồng bộ với khung quản lý tài sản số.
Nguy cơ rửa tiền ngày càng phức tạp
Bộ Tư pháp và UNDP khẳng định việc giám sát, quản lý hoạt động tiền ảo là vấn đề cấp thiết nhằm ngăn chặn nguy cơ rửa tiền.
Thiếu hụt pháp lý không chỉ gây khó khăn trong quản lý nhà nước mà còn tạo cơ hội cho tội phạm lợi dụng tiền ảo để thực hiện hành vi phi pháp.
Thực tế, hoạt động giao dịch tiền ảo tại Việt Nam đang ngày càng phức tạp. Do đó, việc sớm hoàn thiện khung pháp lý không chỉ giúp kiểm soát tốt hơn các giao dịch tiền mã hóa mà còn góp phần bảo vệ hệ thống tài chính và an ninh kinh tế quốc gia.
Việt Nam: Cảnh báo lừa đảo tiền ảo, hàng loạt nạn nhân mất chục tỷ đồng
