Stablecoin là loại tiền điện tử được gắn với một tài sản có giá cả ổn định, Stablecoin có sức hấp dẫn đối với cả thị trường tiền điện tử và thị trường tín dụng truyền thống. Trên thị trường tiền điện tử hiện tại có thể kể đến các loại Stablecoin nổi bật như như USDT, BUSD, USDC…và các loại stablecoin khác được phát triển dựa trên các thuật toán lẫn mô hình khác nhau như DAI, FRAX…dạo gần đây ta thấy nhiều hệ sinh thái cũng phát triển riêng stablecoin của họ như USN của Near Protocol, trước đây là UST của Terra… Tuy nhiên sự thất bại gần đây của UST – Stablecoin của Terra đã làm nhiều nhà đầu tư chưa hiểu rõ về cơ chế của các loại Stablecoin lo ngại về sự an toàn của các Stablecoin. Vậy Stablecoin là gì? Cơ chế hoạt động của Stablecoin như thế nào? Tại sao UST lại thất bại? Và Stablecoin USN của Near có an toàn không? Mọi người hãy cùng BTA Hub tìm hiểu qua bài viết này nhé!
Stablecoin là gì?
Stablecoin một loại Cryptocurrencies có mức giá cố định, giá trị thị trường của Stablecoin thường được gắn chặt với giá của một tài sản cố định, như USD. Đồng tiền này phải có tính toàn cầu, ít biến động và không phụ thuộc vào một ngân hàng trung ương nào.
Các Stablecoin thông thường sẽ cố định giá của mình theo giá USD ( 1 Stablecoin = 1USD ) hoặc một số đồng tiền pháp định mạnh khác như EUR, JPY, CNY, HKUS… hoặc một chỉ số giá tiêu dùng nào đó.
Chúng ta có thể kể đến một số Stablecoin có giá trị lớn trên thị trường hiện tại và được nhiều người tin tưởng đó là USDT, BUSD, USDC…
Phân loại Stablecoin
Có bốn loại Stablecoin khác nhau, mỗi loại Stablecoin đều có cách riêng để cố định giá trị của nó ở một con số ổn định. Thường các loại Stablecoin được hỗ trợ bởi một trong bốn cấu trúc tài sản thế chấp cơ bản: được hỗ trợ bởi fiat, được hỗ trợ bởi tiền điện tử, được hỗ trợ bởi hàng hóa hoặc thuật toán. Mặc dù cấu trúc tài sản thế chấp cơ bản có thể khác nhau, nhưng các Stablecoin luôn hướng tới cùng một mục tiêu đó là: ổn định.
Stablecoin được hỗ trợ bởi fiat
Các Stablecoin phổ biến nhất trên thị trường là những loại được hỗ trợ bởi tiền pháp định. Một số Stablecoin lớn nhất trong danh mục này có thể kể đến đó là: Tether (USDT), Binance USD (BUSD), USD Coin (USDC).
Tether (USDT)
- Tether (USDT) là một trong những Stablecoin phổ biến nhất hiện nay. Đồng tiền này được thiết kế để luôn giữ giá trị quy đổi 1-1 ngang với giá trị đồng đô-la Mỹ. Tether (USDT) là Stablecoin (tiền mã hóa neo theo giá của tiền pháp định) đầu tiên trên thế giới. Năm 2014, Tether lần đầu tiên được phát hành dưới cái tên Realcoin bởi nhà đầu tư Bitcoin Brock Pierce, doanh nhân Reeve Collins và nhà phát triển phần mềm Craig Sellers.
- Ban đầu, USDT được phát hành trên giao thức Bitcoin thông qua một lớp gọi là Omni Layer. Nhưng sau đó, nó đã được di chuyển sang nhiều chuỗi blockchain khác nhau như: ERC-20, TRON, EOS, Algorand, Solana và OMG Network.
- Là một Stablecoin, sự ổn định của Tether nằm ở việc neo và cố định giá vào một đồng tiền pháp định. USDT được cho là neo chính xác theo đồng USD ngay từ ban đầu, với mỗi USDT được lưu hành là 1 USD được cất giữ.
Binance USD (BUSD)
- BUSD là một loại Stablecoin được sáng lập bởi Paxos và Binance. Paxos sử dụng công nghệ blockchain để cung cấp Stablecoin như một dịch vụ cho các công ty bên ngoài. Trong quá khứ, họ cũng từng tạo ra một Stablecoin được đảm bảo bằng vàng, có tên là PAX Gold (PAXG). Bộ Dịch vụ Tài chính Bang New York chịu trách nhiệm quản lý cả token BUSD và PAXG.
- BUSD là một Stablecoin được đảm bảo bởi tiền pháp định, duy trì tỷ giá cố định bằng đồng đô-la Mỹ. Một lượng đô-la Mỹ tương đương với tổng cung BUSD được Paxos tạm giữ, đóng vai trò như nguồn dự trữ trong các ngân hàng Hoa Kỳ được FDIC bảo hiểm. Khi giá của đồng đô-la Mỹ tăng hoặc giảm, giá của đồng BUSD cũng có tác động giống như vậy nhau. Đây là mô hình phổ biến và truyền thống nhất của Stablecoin.
- Paxos phát hành BUSD trên blockchain Ethereum. Ngoài ra, Binance còn cung cấp token Binance-Peg BUSD trên BNB Chain. Binance tạo ra BUSD (BEP-20) bằng cách giữ BUSD trong một địa chỉ blockchain Ethereum và đúc token BUSD, mỗi token này tương ứng với một token BUSD được Binance dự trữ.
- Cơ chế giữ giá của BUSD tương đối đơn giản so với các loại Stablecoin khác. Mỗi BUSD có thể đổi lấy 1 USD trong quỹ dự trữ. Bằng cách gửi BUSD của bạn đến Paxos, họ sẽ đốt các token của bạn và cung cấp cho bạn tiền pháp định. Cơ chế này giữ cho nguồn cung và dự trữ của BUSD ở tỷ lệ 1: 1 không đổi.
USD Coin (USDC)
- Là một Stablecoin theo tiêu chuẩn ERC 20 được phát triển trên nền tảng blockchain của Ethereum. USDC được phát hành bởi công ty Circle, là một công ty chuyên về lĩnh vực công nghệ thanh toán peer-to-peer, được thành lập vào năm 2013 và được bảo trợ bởi ngân hàng Goldman Sachs, một ngân hàng lớn của Mỹ.
- USDC được bảo chứng hoàn toàn bởi đồng đô la Mỹ theo tỷ giá 1 USDC = 1 USD. Theo đó, công ty Circle cam kết USDC sẽ minh bạch về tài chính và mọi hoạt động để đổi lấy niềm tin từ người dùng. USDC cũng được kiểm soát bởi luật pháp của Hoa Kỳ, được hỗ trợ bởi các ngân hàng đối tác lớn và được kiểm toán thường xuyên bởi các công ty kiểm toán uy tín.
Stablecoin được hỗ trợ bởi tiền điện tử
Các Stablecoin được thế chấp bằng tiền điện tử được hỗ trợ bởi một loại tiền điện tử khác làm tài sản thế chấp. Quá trình này diễn ra trên chuỗi và sử dụng các hợp đồng thông minh thay vì phụ thuộc vào một tổ chức phát hành trung tâm. Khi mua loại Stablecoin này, bạn khóa tiền điện tử của mình vào một hợp đồng thông minh để nhận được các mã thông báo có giá trị đại diện ngang nhau. Sau đó, bạn có thể đặt lại Stablecoin của mình vào cùng một hợp đồng thông minh để rút số tiền ký quỹ ban đầu của mình.
DAI của Maker DAO là một trong những Stablecoin được hỗ trợ bằng tiền điện tử phổ biến nhất. Nó sử dụng hợp đồng thông minh – một loại hợp đồng tự thực hiện, dựa trên mã – cùng với chuỗi khối Ethereum để tổng hợp đủ ether (ETH) để sử dụng làm tài sản thế chấp cho Stablecoin của nó. Sau đó, khi số lượng tài sản thế chấp đạt đến một mức nhất định trong hợp đồng thông minh, người dùng có thể đúc DAI – đồng ổn định Maker DAO.
Stablecoin thuật toán
Các Stablecoin thuật toán không sử dụng tiền pháp định hoặc tiền điện tử làm tài sản thế chấp. Thay vào đó nó sử dụng các thuật toán để điều chỉnh nguồn cung dựa trên nhu cầu thị trường của nó. Các thuật toán này tự động đốt hoặc đúc coin mới dựa trên nhu cầu biến động đối với Stablecoin tại bất kỳ thời điểm nào. Điển hình mới nhất cho loại Stablecoin này đó chính là UST của Terra, loại Stablecoin làm mưa làm gió trong thị trường tiền điện tử thời gian qua. Và để tìm hiểu rõ hơn cơ chế của UST cũng như lí do tại sao UST lại thất bại – mọi người hãy tiếp tục theo dõi bài phân tích nhé.
Tại sao UST lại thất bại? Stablecoin USN của Near có an toàn không?
Gần đây nhất thì Near Protocol cũng đã có riêng cho mình 1 loại Stablecoin đó là USN tuy nhiên đã có những lo ngại về cơ chế của USN sẽ giống như UST của Terra. Vậy cơ chế của USN có giống với UST không, mọi người hãy xem phân tích bên dưới nhé!
Sự thất bại của UST
Được phát triển bởi Terraform Labs, UST được biết đến như một loại tiền ổn định thuật toán, nhưng không có bất kỳ tiền mặt thực tế nào được giữ trong một khoản dự trữ để hỗ trợ nó. Thay vào đó, UST được tạo ra bằng cách đốt mã thông báo Luna, sử dụng các hợp đồng thông minh, các dòng mã được viết vào blockchain. Điều tương tự cũng áp dụng ngược lại – Luna mới được tạo ra bằng cách đốt UST và các Stablecoin theo thuật toán khác mà Terra hỗ trợ.
Mô hình được thiết kế để cung cấp và cung cấp nhu cầu cho UST đồng đều. Khi giá UST quá cao, người dùng được khuyến khích đốt Luna và tạo UST mới, làm tăng nguồn cung của Stablecoin đồng thời giảm lượng Luna đang lưu hành ( số lượng lưu hành của Luna giảm đi dẫn đến giá của Luna tăng).
Tuy nhiên mô hình này chỉ ổn định khi thị trường tăng trưởng, còn khi thị trường rơi vào điều chỉnh dài hạn thì sẽ ảnh hưởng đến giá UST, khi giá UST quá thấp, điều ngược lại sẽ xảy ra – UST bị đốt cháy và Luna được đúc (và điều đó đã được chứng minh trong thời gian vừa rồi khi Luna liên tục được mint để giữ giá cho UST, tuy nhiên điều đó làm cho lượng cung của Luna ngày càng lớn hơn gây ra những áp lực bán tháo dẫn đến sự sụp đổ của Luna và sau đó là UST cũng không giữ được mức ổn định 1 đô la Mỹ).
USN của Near có an toàn không hay sẽ giống như UST của Terra?
USN là một Stablecoin gốc NEAR được chốt giá mềm với Đô la Mỹ, được hỗ trợ bởi Quỹ dự trữ có chứa $NEAR, cùng với USDT ban đầu. Các cơ chế ổn định cốt lõi của USN bao gồm chênh lệch giá trên chuỗi và Quỹ dự trữ tự cân đối dựa trên nguyên tắc hội đồng tiền tệ.
USN được thiết kế bởi Decentral Bank DAO. USN được tạo ra thông qua việc gửi token NEAR vào quỹ dự trữ và luôn có thể được đổi (đốt) với giá trị tương đương NEAR, dựa trên giá NEAR/USN.
Không giống như trường hợp UST bạn phải đốt LUNA để đúc UST, USN được đúc trong quy trình “hoán đổi” với NEAR. NEAR được sử dụng để đúc USN sau đó được đặt trên blockchain NEAR để tạo ra phần thưởng cho những ai Staking, được phân phối cho những người nắm giữ USN. Điều quan trọng là việc đúc/đốt USN không làm thay đổi nguồn cung của NEAR – đây chính là điểm khác biệt lớn nhất của USN so với UST của Terra.
Một điểm xấu thường xuyên được nhắc đến đối với LUNA – UST là nếu UST mất giá gốc 1$ thì mọi người đốt UST để đúc LUNA (làm tăng nguồn cung lưu thông) và thị trường sẽ bán UST -> giá LUNA tăng -> áp lực bán nhiều hơn đối với UST. Với USN, bản thân Stablecoin về cơ bản sẽ không ảnh hưởng đến bảo mật của NEAR, vì việc đốt USN không làm tăng nguồn cung lưu hành của NEAR.
Tổng kết
Qua bài viết này, BTA HUB đã có những phân tích về cơ chế của các loại Stablecoin trên thị trường hiện tại và lí do tại sao UST – Stablecoin của Terra lại thất bại và có những so sánh giữa Stablecoin USN của Near và UST của Terra. Hi vọng qua bài viết này sẽ giúp cho mọi người hiểu rõ hơn về cơ chế của các Stablecoin hiện tại trên thị trường và giúp ích trong việc đầu tư của bản thân mình nhé!!
