Linea là dự án Layer-2 mới nhất của công ty Consensys – gã khổng lồ đứng sau ví tiền điện tử phi tập trung có lượng người dùng lớn nhất thế giới, Metamask. Dự án hiện đã chạy mainnet alpha từ cuối tháng 8/2023. Hãy cùng Blog Tiền Ảo đi tìm hiểu về Linea và tác động của cái tên “Consensys” đối với dự án như thế nào?
Linea là gì?
28/3/2023, đánh dấu cột mốc phát triển mạnh mẽ của Coinsensys zkEVM (zero-knowledge Ethereum Virtual Machine) khi đổi tên thành Linea, cung cấp năng lượng cho một thế hệ dapp mới được xây dựng trên Ethereum.
Linea là một nền tảng mới cho thế hệ nhà phát triển Ethereum, giúp họ đổi mới mà không bị ràng buộc bởi chi phí hoặc khả năng mở rộng. Linea cung cấp một giải pháp mở rộng quy mô, kết nối quá khứ và hiện tại của Ethereum với tiềm năng và tương lai của nó.
Nó có khả năng sao chép môi trường Ethereum dưới dạng Rollups, cho phép các nhà phát triển xây dựng ứng dụng giống như trên Ethereum với chi phí giao dịch thấp, nhưng vẫn đảm bảo tính bảo mật và trải nghiệm cho người dùng.
Cơ chế hoạt động của Linea
Đầu tiên ta cần hiểu rõ về các khái niệm liên quan trực tiếp đến bộ máy hoạt động của Linea:
Rollups là một công nghệ được thiết kế để tăng khả năng mở rộng cho Ethereum bằng cách tổng hợp nhiều giao dịch vào trong một khối trước khi gửi chúng đến Ethereum.
ZK Rollup là một dạng Rollup sử dụng bằng chứng không kiến thức để chứng minh tính đúng đắn và hợp lệ của các giao dịch. Điều này giúp tiết kiệm chi phí gas bởi vì việc xác minh bằng chứng này rẻ hơn so với việc thực hiện lại toàn bộ các giao dịch.
zkEVM là một ngôn ngữ lập trình được sử dụng cho các giải pháp ZK Rollup tương thích với EVM (Ethereum Virtual Machine), được phân thành 4 loại dựa trên mức độ tương thích với EVM, từ loại 1 đến loại 4.
Linea sẽ phát triển zkEVM loại 2, là một layer 2 tương thích với EVM ở mức độ máy chủ ảo, với cấu trúc tương tự như EVM nhưng có những sửa đổi nhỏ để tăng tốc độ tạo bằng chứng. Cơ chế hoạt động này tương tự với các dự án xây trên các nền tảng zkRollup hay Optimistic Rollup khác.
Điểm nổi bật của Linea
Áp dụng công nghệ zkEVM
Sử dụng zkEVM (giải pháp Zk-Rollup hoàn toàn tương thích với EVM) sẽ cung cấp trải nghiệm phát triển sản phẩm tốt hơn cho các lập trình viên. Layer 2 này cũng sẽ có khả năng kết hợp mạnh mẽ hơn, giúp các DApp trên Ethereum có thể di chuyển sang zk-Rollup chain mà không cần sửa đổi nhiều nguồn code source, nhờ vào cấu trúc mô phỏng tương tự Ethereum.
Được tích hợp với hệ sinh thái khổng lồ của Consensys
Consensys – 1 công ty nổi bật trong lĩnh vực tiền điện tử với nhiều sản phẩm khác nhau, bao gồm ví MetaMask – một ứng dụng ví crypto rất phổ biến. Với sự hỗ trợ từ đội ngũ giàu kinh nghiệm và tài chính của ConsenSys, Linea có đủ điều kiện để cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp như zkSync, Scroll, Polygon zkEVM.
Đồng thời Linea còn được tích hợp và hỗ trợ từ các sản phẩm trực thuộc Consensys, ví dụ như kết nối và tiếp cận với 100 triệu dùng của Metamask; kết nối với Infura để tích hợp các công cụ cho nhà phát triển.
Lộ trình phát triển của Linea
Lộ trình phát triển của Linea được chia làm 5 giai đoạn mà nhóm dự định thực hiện tuần tự với sự cộng tác của cộng đồng và hệ sinh thái Linea.
Giai đoạn 0 – Hoàn thành
Giai đoạn 0 bắt đầu với việc ra mắt Linea Mainnet Alpha, với zkEVM tương đương EVM của Linea, cho phép tính di động mặc định và khả năng chuyển đổi dApp sang chuỗi khác được EVM hỗ trợ, như Ethereum, mà không cần sửa đổi hợp đồng thông minh.
Hội đồng Bảo mật Linea được triệu tập để giám sát mạng và giảm thiểu rủi ro, được quản lý qua hợp đồng An toàn nhiều chữ ký. Phần mềm máy khách để chạy nút cục bộ trên mạng Linea cũng được cung cấp công khai, giúp tăng tính tự xác minh và giảm thiểu sự tin cậy vào nhà điều hành Linea.
Giai đoạn 1 – đang thực hiện
Trong giai đoạn này, có hai thành phần quan trọng là ngăn xếp nguồn mở và đảm bảo phạm vi phủ sóng 100% EVM.
- Ngăn xếp nguồn mở: Linea sẽ cấp phép phần mềm theo AGPL-3.0 để đảm bảo tính minh bạch và duy trì nền tảng mở. Người dùng có quyền tự do xem, phân nhánh và sửa đổi mã.
- Đảm bảo phạm vi phủ sóng 100% EVM: Linea sẽ tạo ra bằng chứng tính toán cho tất cả các mã opcode và tiền biên dịch EVM, mở khóa khả năng thực thi không cần tin cậy cho tất cả các trường hợp sử dụng. Đặc điểm kỹ thuật cho số học sẽ được xuất bản, kiểm tra và mở cho các khoản tiền thưởng lỗi để tăng tính bảo mật và độ tin cậy của hệ thống.
Giai đoạn 2 – Tiếp theo
Giai đoạn này có 2 thành phần quan trọng: đa dạng hóa Hội đồng Bảo an và cho phép rút tiền không bị kiểm duyệt.
- Đa dạng hóa Hội đồng Bảo an: Mở rộng sự tham gia vào hội đồng để ngăn chặn sự tập trung quyền lực và thiên vị. Điều này đảm bảo sự đại diện cân bằng và thúc đẩy quyết định tập thể mạnh mẽ hơn, bổ sung thêm một lớp kiểm tra và cân bằng cho hệ thống.
- Rút tiền không bị kiểm duyệt: Kiến trúc sẽ được tinh chỉnh để ngăn chặn các nhà khai thác tổng hợp ngăn chặn việc người dùng rút tiền mà không cần sự kiểm duyệt. Điều này đảm bảo quyền truy cập và kiểm soát tài sản của người dùng trên Linea, nâng cao niềm tin và duy trì cam kết với chủ quyền của người dùng.
Giai đoạn 2 nhằm mục đích phân cấp quyền lực, tăng cường tính minh bạch và trải nghiệm người dùng, đồng thời duy trì các biện pháp kiểm soát và bảo mật mạnh mẽ.
Giai đoạn 3 – Tiếp theo
Tập trung vào việc phân cấp các vai trò quan trọng trong hệ sinh thái Linea và hệ thống quản trị của dự án nhằm củng cố cam kết về việc giảm thiểu và phân cấp niềm tin.
- Phân cấp các nhà khai thác: Phân cấp các vai trò như trình chứng minh và trình sắp xếp chuỗi, nhằm tạo sự cân bằng và tính toàn vẹn trong hệ thống của chúng tôi. Mặc dù có thể phức tạp về mặt kỹ thuật và gặp phải các thách thức như độ trễ tiềm ẩn và MEV, chúng tôi cam kết giải quyết những vấn đề này để xây dựng một nền tảng đáng tin cậy cho cộng đồng.
- Phân quyền quản trị: Chúng tôi tin rằng việc dân chủ hóa quản trị Linea là chìa khóa cho sự phát triển liên tục. Hệ thống này thúc đẩy một môi trường công bằng, minh bạch và tạo cơ hội cho mọi bên tham gia. Điều này giảm thiểu nguy cơ quyết định đơn phương và tăng cường khả năng phục hồi của mạng, đồng thời tạo ra niềm tin giữa cộng đồng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của hệ sinh thái.
Giai đoạn 4 – Cuối cùng
Giai đoạn cuối cùng của lộ trình nhằm mục đích đảm bảo sự vững mạnh của hệ sinh thái và giảm thiểu rủi ro liên quan đến niềm tin thông qua việc triển khai nhiều nhà cung cấp và hạn chế quyền quản trị.
- Triển khai nhiều nhà cung cấp: Chúng tôi kế hoạch sử dụng nhiều cách triển khai đa dạng của bộ chứng minh zkEVM, gọi là bản tổng hợp nhiều nhà cung cấp. Điều này giúp đảm bảo tính phục vụ liên tục của hệ thống, ngay cả khi một số nguồn cung cấp gặp sự cố.
- Hạn chế quyền quản trị: Chúng tôi kế hoạch hạn chế quyền quản trị chỉ ở những nơi cần thiết, giúp duy trì một hệ thống phi tập trung và mạnh mẽ. Việc nâng cấp lên logic tổng hợp sẽ chỉ thực hiện khi có thay đổi trong đặc tả EVM và người dùng sẽ được thông báo hợp lý.
- Vai trò của Hội đồng Bảo an: Hội đồng này sẽ can thiệp chỉ trong các trường hợp có sự khác biệt hoặc các vấn đề tiềm ẩn về hệ thống, như khi hệ thống chứng minh không đồng ý hoặc có vấn đề khác. Điều này giúp duy trì sự cân bằng giữa quản trị cần thiết và các nguyên tắc phân cấp.
